Tak jak skoki narciarskie narodzi?y si? i rozwin??y w Norwegii, tak kolebk? lotów narciarskich jest S?owenia.

KIBICE W NATARCIU
Wszystko zacz??o si? w?a?nie w tym ma?ym, wtedy nale??cym jeszcze do Królestwa Jugos?awii pa?stwie, w latach trzydziestych XX wieku. Narciarstwo by?o ju? tam wtedy znan? aktywno?ci? sportow?, jednak nie odbywa?y si? jeszcze praktycznie ?adne konkursy z ni? zwi?zane. Z tego te? powodu kibice skoków narciarskich by zobaczy? rywalizacj? byli zmuszeni wyje?d?a? za granic?. I to w?a?nie oni, wielbiciele tego sportu, pod?o?yli kamie? w?gielny pod rozwój skoków narciarskich w S?owenii. Rozwój, który paradoksalnie usi?owa?a zahamowa? Mi?dzynarodowa Federacja Narciarska, nie zgadzaj?ca si? z tym, co chcieli zrobi? S?owe?cy. Postanowili oni bowiem dokona? w tej dyscyplinie rewolucji w odleg?o?ciach...

DUET ZE S?OWENII
W?ród je?d??cych zagranic? mi?o?ników skoków narciarskich byli m.in. Generalny Sekretarz Jugos?owia?skiego Zwi?zku Sportów Zimowych Joso Gorec oraz in?ynier Stanko Bloudek, dzi? uwa?any za ojca chrzestnego s?owe?skich sportów zimowych). Talenty dyplomatyczne pierwszego, oraz techniczne drugiego pozwoli?y na stworzenie rewelacyjnego duetu, który na zawsze zmieni? ?wiat skoków narciarskich.
W owych czasach FIS twierdzi?, ?e tylko skoki w okolicach 70 metrów mo?na nazwa? bezpiecznymi. Na ?wiecie by?o wtedy tylko dwóch skoczków, którym uda?o si? przekroczy? na nartach odleg?o?? 80 metrów. Bloudek wierzy?, ?e mo?liwe jest bezpieczne osi?ganie 100 metrów i wi?cej. Na razie poprzesta? na 90 metrach, wraz z architektem, Ivanem Rozmanem oraz swoim partnerem doprowadzaj?c do budowy pierwszej skoczni w ma?ym mie?cie Planica, ko?o granicy s?owe?sko- austriacko- w?oskiej. Obiekt by? gotowy w lutym 1934 roku i zyska? miano giganta. Jednak ?wiat us?ysza? o nim dopiero kiedy Norweg Birger Ruud z?ama? tam ?wiatowy rekord, poprawiaj?c go a? o 6 metrów. Odleg?o?? powy?ej 90 metrów- dok?adnie 92 metry by?a prawdziw? sensacj?. Szok zwi?ksza? jeszcze fakt, ?e brat Birgera, Sepp skoczy? tego dnia 95, 5 metra. Nie usta? jednak skoku tak wi?c na razie to jego brat by? rekordzist?.
Pierwsze zadanie- organizacja krajowego konkursu skoków narciarskich- powiod?o si?. S?ynny duet szed? dalej. Teraz nale?a?o sprawi?, by skoki mog?y by? lotami oraz uczyni? ze S?owenii mi?dzynarodow? aren? sportow?. Ju? sam pocz?tek okaza? si? bardzo trudny. I to nie z powodu trudno?ci technicznych, lecz antagonizmu z jakim wyst?pi?y przeciwko lotom narciarskim dzia?acze zarówno z kraju, jak i z zagranicy, a w szczególno?ci z Mi?dzynarodowej Federacji Narciarskiej.

WOJNA Z FISEM
FIS nie pragn?? w sporcie rewolucji. Na pierwszym miejscu stawiano bezpiecze?stwo, a zdaniem FIS- u skocznia o K- 90 nie mog?a go zapewni?. Pomys? budowy jeszcze wi?kszego obiektu wydawa? si? niepotrzebny, szokuj?cy i szalony w?a?nie z punktu widzenia bezpiecze?stwa. Dlatego te? dzia?acze FIS- u, autorytatywnej w?adzy w ?wiecie narciarstwa, kategorycznie temu sprzeciwi?y si?. Paradoksalnie wi?c to w?a?nie Federacja dzia?a?a w kierunku ograniczenia rozwoju dyscypliny. Jednak ta opozycja, nie mog?a tu niczego zmieni?...
Rozpocz??a si? prawdziwa wojna taktyczna. S?owe?scy post?powcy kontra konserwatywny i boj?cy si? zmian FIS. Postulat przyznania lotom statusu odr?bnej dyscypliny skoków narciarskich kontra ??danie zaprzestania wszelkich prób wyd?u?ania odleg?o?ci. Pojawiali si? sojusznicy i przeciwnicy. Po stronie S?owe?ców opowiedzia? si? sam Pierre de Coubertin, ojciec nowo?ytnych igrzysk olimpijskich. S?ynny baron w przemowie z 4 sierpnia 1935 roku powiedzia?, i? w sporcie nie ma miejsca na przymus, sport potrzebuje wolno?ci i w?a?nie j? trzeba ofiarowa? tym, którzy ryzykuj? ?ycie by ?ama? ?wiatowe rekordy. Jednak nawet to wstawiennictwo nie pomog?o. Wojna jeszcze si? nie sko?czy?a...

"REWOLUCJA MARCOWA"
Podczas gdy trwa?a wojna taktyczna, entuzja?ci po prostu robili swoje. 15 marca 1936 na ci?gle "nieakceptowanej" skoczni w Planicy mia? miejsce historyczny konkurs, w czasie którego Austriak Sepp Bradl wprowadzi? skoki narciarskie w drugie stulecie swego istnienia. Jako pierwszy cz?owiek przekroczy? magiczn? odleg?o?? 100 metrów( dok?adnie 102 metry). Skoki zaczyna?y by? prawdziwymi lotami.
Tymczasem w 1938 na kongresie w Helsinkach Joso Gorec przedstawi? niepodwa?alne dowody na to, i? skocznia w Planicy jest ca?kowicie bezpieczna. W ten sposób odebra? FIS- owi jedyny argument i ukaza?, ?e polityka Federacji przeciwko Planicy by?a niesprawiedliwa. Tym samym odniós? nad przeciwnikiem moralne zwyci?stwo.

PLANICA W KALENDARZU FIS
Wkrótce po tym wydarzeniu Planica zosta?a obj?ta kalendarzem Mi?dzynarodowej Federacji Narciarskiej. Od tej pory konkursy odbywaj?ce si? na niej by?y ju? uznawane za ca?kiem oficjalne. Tymczasem Stanko Bloudek nie spocz?? na laurach i dalej realizowa? swoje ambicje- zacz?? w?a?nie kre?li? plany jeszcze wi?kszej skoczni, pozwalaj?cej na oddawanie skoków w granicach 160 metrów.

LOTY OPANOWUJA ?WIAT SKOKÓW
Prze?om lat 1949/50 przynosi narodziny drugiego na ?wiecie mamuta- tym razem w Oberstdorfie, konstrukcji Heiniego Klopfera w Niemczech. Pierwszy konkurs odby? si? tu 2 lutego 1950 roku a obserwowa?a go niewielka ilo?? ludzi. Jednak stan ten uleg? zmianie kilkana?cie dni pó?niej, kiedy to oko?o 100 000 widzów przewin??o si? przez pierwszy Mi?dzynarodowy Tydzie? Lotów Narciarskich w Oberstdorfie, odbywaj?cy si? od 26 lutego do 5 marca. By? to pierwszy sygna? na to, ?e loty zyskuj? sobie nowe rzesze zwolenników. Pad? nowy rekord ?wiata a Szwajcar Andreas Dae zaprezentowa? nowy styl lotu (ramiona blisko bioder, sterowanie jedynie za pomoc? r?k)

LOTY ODR?BN? DYSCYPLIN?
Stanko Bloudek nie zdo?a? doprowadzi? do ko?ca planów nowej skoczni. Zmar? w 1959 roku. Dzie?o jego ?ycia dope?ni?o si? dopiero po ?mierci. Czas przyniós? zupe?nie nowe spojrzenie na d?ugie skoki. Zyska?y one uwielbienie i podziw kibiców sportowych, a tym samym tolerancj? w?adz, które w takiej sytuacji po prostu nie mog?y ju? d?u?ej ignorowa? to zjawisko. Ró?nica pomi?dzy odleg?o?ciami osi?ganymi na normalnych skoczniach a tych gigantycznych by?a zbyt du?a by nadal nale?a?y one do tego samego "kot?a". Po 27 latach walki, w 1961 roku w skokach narciarskich nast?pi? roz?am na dwie dyscypliny: skoki do 145 metrów, oraz d?u?sze, do 185 nazwane lotami narciarskimi.
Dzi?, o latach trudno powiedzie? co kierowa?o FIS- em, który tak d?ugo nie zgadza? si? najpierw na budow? gigantycznych skoczni a tym samym istnienie lotów, pó?niej na wyodr?bnienie ich jako nowej dyscypliny utrudniaj?c w ten sposób ich rozwój. Czy by?a to tylko troska o bezpiecze?stwo? Czy tez mo?e ich polityk? nap?dza? konserwatyzm lub nawet co? co mo?na nazwa? swoist? fobi? lub te? w gr? wchodzi?y inne, nie daj?ce si? wyt?umaczy? przepisami rozgrywki. Tak to jednak zwykle bywa, ?e rewolucyjne idee i dzia?ania spotykaj? si? na pocz?tku ze sceptycyzmem, niech?ci? i niezrozumieniem by pó?niej zachwyci? i opanowa? ?wiat.

MISTRZOWIE LOTU
Loty narciarskie coraz bardziej si? rozwija?y. W 1966 zbudowano mamut w Vikersund(jedyny jak do tej pory w Skandynawii), cztery lata pó?niej w Ironwood stan?? Cooper Peak( jedyny na pó?kuli zachodniej). A skoro loty by?y ju? odr?bn? dyscyplin? sportu- dlaczego nie da? specjalistom w tej dziedzinie mo?liwo?ci zdobycia czego? wi?kszego? Nadszed? czas na mistrzostwa ?wiatach w lotach narciarskich. O wszystkim zadecydowano w 1971 roku na kongresie w mie?cie Opatija. Zdecydowano, ?e mistrzostwa b?d? si? odbywa? co 2 lata. Jednak ju? na pocz?tku poczyniono wyj?tek: dwie pierwsze imprezy odby?y si? rok po roku.
Pierwsze Mistrzostwa ?wiata w Lotach Narciarskich mai?y miejsce w 1972 roku, nie gdzie indziej jak w Planicy.

FIS NADAL CZUWA
Cz?owiek nigdy nie przestaje marzy? o przekraczaniu granic swoich mo?liwo?ci. Na biciu rekordów zale?y zarówno kibicom, ze wzgl?du na widowiskowo?? dyscypliny, jak i samym skoczkom- przede wszystkim ze wzgl?du na osi?gane w ten sposób doznania oraz swoje sportowe ambicje. No i oczywi?cie sponsorom, ch?tnie wspomagaj?cych zawodników i obiecuj?cym im s?one premie, gdy? ka?dy wspania?y wynik daje rozg?os. Odleg?o?ci w lotach rozwija?y si? dynamicznie. Zapanowa?a prawdziwa gor?czka rekordów. Zawodnicy marzyli o magicznym rekordzie. Konstruktorzy przeprowadzali renowacje skoczni, w gruncie rzeczy maj?ce na celu zwi?kszenie ich mo?liwo?ci, lub tez po cichu wprowadzali zmiany kosmetyczne, jak podkopywanie wybiegu, czy nawet przed?u?anie rozbiegu poprzez dok?adanie na górze jeszcze jednej belki.
Wszystko by?o w porz?dku do 1985 roku. Wtedy to Fin Matti Nykaenen po raz drugi z rz?du ustanowi? na skoczni w Planicy nowy rekord ?wiata- 191 metrów. I nagle FIS powiedzia?: "Stop! Koniec z d??eniem do samobójczych zawodów, koniec machiny kibice- sponsorzy- skoczkowie. Przestajemy rejestrowa? rekordy ?wiata oraz zabraniamy pod pretekstem modernizacji czy podnoszenia bezpiecze?stwa dostosowywania coraz wi?kszej ilo?ci skoczni do osi?gania coraz dalszych odleg?o?ci. W takim rozwoju sprawy ofiary s? nieuniknione a do tego nie mo?emy dopu?ci?. Dlatego zamra?amy rekord ?wiata!" Sta?o si? to w momencie, kiedy skoczkowie zbli?ali si? do magicznej granicy 200 metrów. Sponsorzy prze?cigali si? w obietnicach premii dla tego, który j? pokona. Zapowiadana decyzja nie rejestrowania wi?cej rekordów wesz?a w ?ycie w 1987 roku, akurat tu? przed tym, jak Polak Piotr Fijas skoczy? w Planicy 194m( co ciekawe spiker ukry? wtedy przed publiczno?ci? prawdziwy wynik, ?skracaj?c go o par? ?adnych metrów)), co nie zosta?o ju? uznane za rekord.
Tak wi?c w nomenklaturze FIS rekord ?wiata w skokach narciarskich wynosi 191 metrów i nale?y do Matti Nykanaena. Ka?da d?u?sza odleg?o?? by?a oficjalnie nazywana przez FIS najlepszym wynikiem lub najd?u?szym skokiem cz?owieka na nartach. Jednak media zawsze ignorowa?y te przepisy i jawnie nazywa?y takie skoki wspania?ymi rekordami ?wiata.
Jak ?atwo jest si? domy?li?, dzia?ania FIS-u nie zmieni?y sytuacji. Skoczkowie wcale nie zacz?li si? bardziej zastanawia? nad tym, czy warto ryzykowa? ?ycie dla rekordów, sponsorzy nadal zacierali r?ce i czekali na kur? znosz?c? z?ote jaja a ka?da coraz dalsza odleg?o?? i tak przez ca?y ?wiat by?a i jest uznawana za rekord w d?ugo?ci skoku.
FIS-u po prostu zmy? z siebie pi?tno odpowiedzialno?ci, bo konkretne dzia?ania jak wprowadzenie zakazu "modernizowania" skoczni nie zda?y egzaminu. A same s?owa i dydaktyzm nie by?y w stanie zahamowa? marze? ludzi o locie d?u?szym ni? 200 metrów.

Z?OTY CH?OPIEC
Pierwszy skok cz?owieka na nartach mia? miejsce w XI wieku. Kilkaset lat po tym wydarzeniu oraz 58 lat po tym jak Birger Ruud wykona? skok w "drugie stulecie historii skoków narciarskich" spe?ni?o si? to, o czym marzy? ca?y ?wiat. 17 marca 1994 w czasie Pucharu ?wiata w Planicy Austriak Andreas Goldberger przekroczy? magiczna granic? 200 metrów- poszybowa? na odleg?o?? 201 metrów. W ten sposób ma?e miasto Planica po raz kolejny zapisa?o si? w historii narciarstwa i w pami?ci ludzkiej...Pokonanie jako pierwszy cz?owiek odleg?o?ci 200 metrów nie by?o ostatnim, tak wielkiego formatu czynem, jakiego dokona? Andreas Goldberger... Fina? dwudziestego pierwszego Pucharu ?wiata w Skokach Narciarskich odbywa? si? w?a?nie w Planicy. Ju? w czwartek, 17 marca podczas treningu Austriak Thomas Hoerl swoim skokiem na 224, 5 metra( a? o 5 metrów lepszym od wcze?niejszego rekordu Tommy Ingebrigtsena) da? znak na to, ?e na pi?tkowym konkursie widzowie b?d? ogl?da? pi?kne skoki. Rzeczywi?cie, dzie? pó?niej, 18 marca zobaczyli?my lot, który by? jeszcze tego dnia powtarzany wielokrotnie w wielu serwisach informacyjnych. Jeden z najpi?kniejszych skoków, jakie wykona? cz?owiek. Ponownie Andraes Goldberger, który osi?gn?? odleg?o?? 225 metrów, po raz kolejny zapisuj?c si? w historii skoków narciarskich.
23.03.2003 - najd?u?szy skok 231 m ustanowiony przez Fina Mattiego Hautamaeki.

PRZYSZ?O??
Loty narciarskie s? dzi? niezwykle popularne. Mo?na si? zastanawia?, dlaczego? Kto? mo?e powiedzie?, ?e dlatego, i? dzi? skoki narciarskie to produkt rynkowy i im s? d?u?sze, tym lepiej si? sprzedaj?. Jest w tym jaka? racja, jednak taki sposób my?lenia traktuje loty tylko jako inny rodzaj boksu. Tymczasem loty, w ogóle skoki s? wyj?tkowe poniewa? symbolizuj? wieczne pragnienie cz?owieka by by? ptakiem, by wzbi? si? w powietrze i pokona? granice ludzkich mo?liwo?ci.
To marzenie staje si? coraz bardziej namacalne. Obecnie mówi si? ju? o budowie mamutów o K- 300. Pozostaje nam cieszy? si? i? pokonane ju? zosta?y trudno?ci mentalne zwi?zane z lotami i by? mo?e wyci?gn?? z ca?ej tej historii jakie? wnioski. Albo przynajmniej czeka? z niecierpliwo?ci? na przysz?oroczne Mistrzostwa ?wiata w Lotach Narciarskich, które tym razem odb?d? si? w czeskim Harrachovie.


EWOLUCJA LOTU NARCIARSKIEGO
1936 Planica Bubi Bradl AUT 101,5
1938 Planica Bubi Bradl AUT 107,0
1941 Planica Rudi Gehring GER 108,0
1941 Planica Franz Mair GER 109,0
1941 Planica Hans Lahr GER 111,0
1941 Planica Paul Kraus GER 112,0
1941 Planica Rudi Gehring GER 118,0
1948 Planica Fritz Tschannen SUI 120,0
1950 Oberstdorf Willi Gantschnigg AUT 124,0
1950 Oberstdorf Sepp Weiler GER 127,0
1950 Oberstdorf Dan Netzel SWE 135,0
1951 Oberstdorf Tauna Luiro FIN 139,0
1961 Oberstdorf Jose Slibar JUG 141,0
1964 Oberstdorf Dalibor Motejlek CSSR 142,0
1964 Oberstdorf Nilo Zandanel ITA 144,0
1965 Kulm Peter Lesser DDR 145,0
1966 Vikersund Björn Wirkola NOR 146,0
1967 Oberstdorf Lars Grini NOR 147,0
1967 Oberstdorf Kjell Söberg SWE 148,0
1967 Oberstdorf Lars Grini NOR 150,0
1967 Vikersund Reinhold Bachler AUT 154,0
1969 Planica Björn Wirkola NOR 156,0
1969 Planica Björn Wirkola NOR 160,0
1969 Planica Jiri Raska CSSR 164,0
1969 Planica Manfred Wolf DDR 165,0
1973 Oberstdorf Heinz Wosipiwo DDR 169,0
1976 Oberstdorf Geir Uwe Berg NOR 173,0
1976 Oberstdorf Toni Innauer AUT 174,0
1976 Oberstdorf Toni Innauer AUT 176,0
1981 Oberstdorf Armin Kogler AUT 180,0
1983 Harrachov Pavel Ploc CSSR 181,0
1984 Oberstdorf Matti Nykänen FIN 182,0
1984 Oberstdorf Matti Nykänen FIN 185,0
1985 Planica Mike Holland USA 186,0
1985 Planica Matti Nykänen FIN 187,0
1985 Planica Matti Nykänen FIN 190,0
1986 Kulm Andreas Felder AUT 191,0
1987 Planica Vegard Opaas NOR 193,0
1987 Planica Pjotr Fijas POL 194,0
1994 Planica Martin Höllwarth AUT 196,0
1994 Planica Toni Nieminen FIN 203,0
1994 Planica Espen Bredesen NOR 209,0
1997 Planica Espen Bredesen NOR 210,0
1997 Planica Lasse Ottesen NOR 212,0
1999 Planica Martin Schmitt GER 214,5
1999 Planica Tommy Ingebrigtsen NOR 219,5
2000 Planica Thomas Hörl AUT 224,5
2000 Planica Andreas Goldberger AUT 225,0
2003 Planica Matti Hautamaeki FIN 231,0