Turniej Czterech Skoczni nazywany jest cz?sto narciarskim
"Wielkim Szlemem", z tym, ?e rozgrywanym w ci?gu
kilku dni. Dla wielu skoczków jest równie wa?ny co igrzyska
olimpijskie i mistrzostwa ?wiata, a wygranie go ?wiadczy o
presti?u zawodnika, cho?by ze wzgl?du na konieczno?? oddania
kilku imponuj?cych i poprawnych stylowo skoków podczas
wszystkich czterech konkursów Turnieju. Polakom od niedawna
impreza ta kojarzy si? z pierwszym wielkim triumfem Adama
Ma?ysza w 49. edycji tych zawodów, a tym samym z najwi?kszym
wydarzeniem w historii wyst?pów polskich skoczków narciarskich
od czasu zwyci?stwa Wojciecha Fortuny na Olimpiadzie w Sapporo.
Sam pomys? zorganizowania Turnieju Czterech Skoczni narodzi?
si? latem 1949 roku w domu "Maler" w Partenkirchen,
w?ród przebywaj?cych tam dzia?aczy narciarskich z Ga - Pa i
Innsbrucku. Wcze?niej, w zimie tego samego roku Mi?dzynarodowa
Federacja Narciarska znios?a zakaz udzia?u skoczków
niemieckich w imprezach mi?dzynarodowych, który obowi?zywa?
od ko?ca II wojny ?wiatowej.
Ostatecznie plan "niemiecko - austriackiego tournee
skoczków" opracowano podczas jednego z nocnych konkursów
skoków w 1952 roku, w miejscowo?ci Seegrube ko?o Innsbrucku.
Ostatni z pi?ciu obecnych wówczas pomys?odawców Turnieju, a
pó?niej jego honorowy prezydent Putzl Pepeunig zmar? w 1999
roku i zosta? pochowany na cmentarzu nieopodal skoczni Bergisel.
Podczas pierwszego mi?dzynarodowego "tournee skoczków"
w 1953 roku na skoczniach w Ga - Pa (gdzie noworoczny konkurs
odbywa? si? od pocz?tku lat 20.) i Innsbrucku rywalizowali
skoczkowie z sze?ciu pa?stw. Wygra? Norweg Ageir Doelplads.
Obecnie Turniej rozgrywa si? na czterech skoczniach: w
Oberstdorfie, Garmisch- Partenkirchen, Innsbrucku i Bischofshofen.
W 1996 roku, pod presj? niemieckiej telewizji do zawodów
wprowadzono zmiany regulaminowe - podczas kolejnej edycji
Turnieju skoczkowie rywalizowali po raz pierwszy w systemie K.O.
Od tej pory w pierwszej serii ka?dego z konkursów 50
zawodników walczy o przej?cie do serii drugiej w parach -
zwyci?zcy ka?dego z 25 pojedynków zapewniaj? sobie udzia? w
finale, po czym do??cza do nich pi?ciu tak zwanych "lucky
losers", czyli "szcz??liwych przegranych" z
najlepszymi wynikami. Nowy system, cho? nie zawsze sprawiedliwy
dla skoczków, jest z pewno?ci? atrakcyjny dla widzów -
przypomnijmy sobie cho?by emocjonuj?cy pojedynek z 1 stycznia
2001 roku, kiedy to w jednej parze na skoczni w Innsbrucku
znale?li si? Martin Schmitt oraz Adam Ma?ysz... i nie
ukrywajmy, ?e zestawienie tych dwóch zawodników w konkursie
nie by?o przypadkowe.
Nieco symboliczne znaczenie nadano tak?e celowym rezygnacjom z
udzia?u Svena Hannawalda we wszystkich czterech seriach
kwalifikacyjnych podczas jubileuszowej edycji zawodów w sezonie
2001/2002. Dzi?ki temu potem móg? nie tylko zmierzy? si?
bezpo?rednio ze zwyci?zc? kwalifikacji, ale tak?e nosi?
numer "50", jakby zwiastuj?c swoje historyczne
zwyci?stwo podczas 50. Turnieju Czterech Skoczni. To Sven
Hannawald bowiem jako pierwszy skoczek w licz?cej ju? pó?
wieku historii Turnieju wygra? wszystkie cztery konkursy. I
trzeba doda?, ?e w swej walce nie mia? sobie równych. Jak
powiedzia? o nim dwukrotny tryumfator Turnieju Andreas
Goldberger, Sven móg? przegra? tylko sam ze sob?, gdyby
pope?ni? jaki? g?upi b??d.
Wielu specjalistów twierdzi, ?e wcze?niej tego wyczynu, jakim
by?o wygranie czterech konkursów podczas jednej edycji Turnieju,
móg? dokona? w sezonie 1971/72 Japo?czyk Yukio Kasaya. On
jednak po wygraniu trzech konkursów zrezygnowa? z czwartego, by
lepiej przygotowa? si? do maj?cych si? wkrótce rozpocz??
igrzysk olimpijskich w Sapporo. Plan zdobycia tam olimpijskiego
z?ota na du?ej skoczni popsu? Kasayi sam Wojciech Fortuna,
zanim to jednak nast?pi?o Turniej Czterech Skoczni wygra?
Norweg Ingolf Mork. Na pierwsze zwyci?stwo swego rodaka w tej
imprezie Japo?czycy musieli czeka? jeszcze 26 lat, do 1998 roku,
kiedy to Turniej wygra? Kazuyoshi Fumaki.
Ale Polacy czekali jeszcze d?u?ej. Do zwyci?stwa Adama
Ma?ysza najwy?sze dla Polski pi?te miejsca wywalczyli Antoni
Wieczorek w 1962 roku i Stanis?aw Bobak w roku 1975. Nikt z
polskich zawodników nie wygra? wcze?niej nawet pojedynczego
konkursu Turnieju, a od 1953 roku odby?o si? ich a? 175! Do
niedawna najbardziej cieszy?o nas wywalczone drugie miejsce
wspomnianego ju? Stanis?awa Bobaka podczas pierwszego i
ostatniego konkursu Turnieju, potem jego osi?gni?cie
powtórzy? w 1997 roku Adam Ma?ysz, by w ko?cu 4 lata
pó?niej zwyci??y? pierwszego dnia XXI wieku na olimpijskim
obiekcie w Innsbrucku - obiekcie, który wiosn? 2001 roku
przesta? istnie?. Nasz zawodnik okaza? si? wi?c nie tylko
ostatnim zwyci?zc? rozgrywanych tam zawodów, ale i ostatnim
rekordzist? skoczni (wcze?niej pobi? ustanowion? przez Niemca
Dietera Thom? rekordow? odleg?o?? 120 metrów o zaledwie
pó? metra)
Nie by? to jednak jedyny rekord ustanowiony przez Adama Ma?ysza,
gdy? nikt przed nim nie wygra? wszystkich czterech serii
kwalifikacyjnych, nie zgromadzi? ponad 1000 punktów w
klasyfikacji ??cznej Turnieju ani nie uzyska? przewagi ponad
100 punktów nad drugim zawodnikiem. I chocia? w rok pó?niej
Sven Hannawald zdoby? o 31.7 punktu wi?cej w klasyfikacji
??cznej, i to on (a nie jak oczekiwano, nasz zawodnik) wygra?
w Turnieju wszystkie 4 konkursy, nie oznacza to braku kolejnych
wyzwa? dla skoczków. By? mo?e nied?ugo poznamy zawodnika,
który powtórzy wyczyn Hannawalda w dwóch edycjach Turnieju z
rz?du? Pozostaje nam czeka? na tego skoczka, który swymi
wyst?pami dopisze dalszy ci?g historii Turnieju Czterech
Skoczni...
sezon |
1. miejsce |
2. miejsce |
3. miejsce |
4. miejsce |
1953 |
S. BRADL (AUT) |
H. NAES (NOR) |
A. DOELPLADS (NOR) |
1953/1954 |
O. BJOERNSTAD (NOR) |
E. KIRJONEN (FIN) |
S. BRADL (AUT) |
1954/1955 |
H. SILVENOINEN (FIN) |
E. KIRJONEN (FIN) |
A. KALLAKORPI (FIN) |
1955/1956 |
N. KAMIENSKI (URS) |
S. BRADL (AUT) |
N. SZAMOW (URS) |
1956/1957 |
P. UOTINEN (FIN) |
E. KIRJONEN (FIN) |
M. BOLKART (GER) |
1957/1958 |
H. RECKNAGEL (DDR) |
N. SZAMOW (URS) |
N. KAMIENSKI (URS) |
1958/1959 |
H. RECKNAGEL (DDR) |
W. HABERSATTER (AUT) |
A. HOEL (NOR) |
1959/1960 |
M. BOLKART (GER) |
A. PLANK (AUT) |
O. LEODOLTER (AUT) |
1960/1961 |
H. RECKNAGEL (DDR) |
O. LEODOLTER (AUT) |
K. KAERKKINEN (FIN) |
1961/1962 |
E. KIRJONEN (FIN) |
W. EGGER (GER) |
H. SILVENOINEN (FIN) |
1962/1963 |
T. ENGAN (NOR) |
T. YGGESETH (NOR) |
M. BOLKART (GER) |
1963/1964 |
V. KANKKONEN (FIN) |
T. YGGESETH (NOR) |
B. PREIML (AUT) |
1964/1965 |
T. BRANDTZAEG (NOR) |
B. WIRKOLA (NOR) |
D. MOTEJLEK (TCH) |
1965/1966 |
V. KANKKONEN (FIN) |
D. NEUENDORF (DDR) |
B. WIRKOLA (NOR) |
1966/1967 |
B. WIRKOLA (NOR) |
S. LICHTENEGGER (AUT) |
D. NEUENDORF (DDR) |
1967/1968 |
B. WIRKOLA (NOR) |
J. RASKA (TCH) |
D. NEUENDORF (DDR) |
1968/1969 |
B. WIRKOLA (NOR) |
J. RASKA (TCH) |
Z. HUBAC (TCH) |
1969/1970 |
H. QUECK (DDR) |
B. WIRKOLA (NOR) |
G. NAPA?KOW (URS) |
1970/1971 |
J. RASKA (TCH) |
I. MORK (NOR) |
Z. HUBAC (TCH) |
1971/1972 |
I. MORK (NOR) |
H. GLASS (DDR) |
T. KAEYHKÖ (FIN) |
1972/1973 |
R. SCHMIDT (DDR) |
H. ASCHENBACH (DDR) |
S. BOCZKOW (URS) |
1973/1974 |
H. ASCHENBACH (DDR) |
W. STEINER (SUI) |
B. ECKSTEIN (DDR) |
1974/1975 |
W. PÜRSTL (AUT) |
E. FEDERER (AUT) |
K. SCHNABL (AUT) |
1975/1976 |
J. DANNEBERG (DDR) |
K. SCHNABL (AUT) |
R. BACHLER (AUT) |
1976/1977 |
J. DANNEBERG (DDR) |
W. STEINER (SUI) |
H. GLASS (DDR) |
1977/1978 |
K. YLIANTILLA (FIN) |
M. BUSE (DDR) |
M. WEBER (DDR) |
1978/1979 |
P. KOKKONEN (FIN) |
H. SUMI (SUI) |
J. DANNEBERG (DDR) |
1979/1980 |
H. NEUPER (AUT) |
H. GLASS (DDR) |
M. WEBER (DDR) |
1980/1981 |
H. NEUPER (AUT) |
A. KOGLER (AUT) |
J. PUIKKONEN (FIN) |
1981/1982 |
M. DECKERT (DDR) |
R. RUUD (NOR) |
P. BERGERUD (NOR) |
1982/1983 |
M. NYKAENEN (FIN) |
J. WEISSFLOG (DDR) |
H. BULAU (CAN) |
1983/1984 |
J. WEISSFLOG (DDR) |
K. OSTWALD (DDR) |
M. NYKAENEN (FIN) |
1984/1985 |
J. WEISSFLOG (DDR) |
M. NYKAENEN (FIN) |
K. OSTWALD (DDR) |
1985/1986 |
E. VETTORI (AUT) |
F. NEULAENDTER (AUT) |
J. PUIKKONEN (FIN) |
1986/1987 |
E. VETTORI (AUT) |
V. OPAAS (NOR) |
U. FINDEISEN (DDR) |
1987/1988 |
M. NYKAENEN (FIN) |
J. WEISSFLOG (DDR) |
J. PARMA (TCH) |
1988/1989 |
R. LAAKONEN (FIN) |
M. NYKAENEN (FIN) |
J. WEISSFLOG (DDR) |
1989/1990 |
D. THOMA (GER) |
J. WEISSFLOG (DDR) |
R. LAAKONEN (FIN) |
1990/1991 |
J. WEISSFLOG (GER) |
A. FELDER (AUT) |
D. THOMA (GER) |
1991/1992 |
T. NIEMINEN (FIN) |
M. HOELLWARTH (AUT) |
W. RATHMAYR (AUT) |
1992/1993 |
A. GOLDBERGER (AUT) |
N. KASAI (JPN) |
J. SAKALA (TCH) |
1993/1994 |
E. BREDESEN (NOR) |
J. WEISSFLOG (GER) |
A. GOLDBERGER (AUT) |
1994/1995 |
A. GOLDBERGER (AUT) |
K. FUNAKI (JPN) |
J. AHONEN (FIN) |
1995/1996 |
J. WEISSFLOG (GER) |
A.P. NIKKOLA (FIN) |
R. SCHWARZENBERGER (AUT) |
1996/1997 |
P. PETERKA (SLO) |
A. GOLDBERGER (AUT) |
D. THOMA (GER) |
1997/1998 |
K. FUNAKI (JPN) |
S. HANNAWALD (GER) |
J. AHONEN (FIN) |
1998/1999 |
J. AHONEN (FIN) |
N. KASAI (JPN) |
H. MIYAHIRA (JPN) |
1999/2000 |
A. WIDHOELZL (AUT) |
J. AHONEN (FIN) |
M. SCHMITT (GER) |
2000/2001 |
A. MA?YSZ (POL) |
J. AHONEN (FIN) |
M. SCHMITT (GER) |
2001/2002 |
S. HANNAWALD (GER) |
M. HAUTAMAEKI (FIN) |
M. HOELLWARTH (AUT) |
2002/2003 |
J. AHONEN (FIN) |
S. HANNAWALD (GER) |
A. MA?YSZ (POL) |
2003/2004 |
S. PETTERSEN (NOR) |
M. HOELLWARTH (AUT) |
P. ZONTA (SLO) |
2004/2005 |
J. AHONEN (FIN) |
M. HOELLWARTH (AUT) |
T. MORGENSTERN (AUT) |
2005/2006 |
J. JANDA (CZ), J.AHONEN (FIN) |
R. LJOEKELSOEY (NOR) |
A. KUETTEL (SUI) |
2006/2007 |
A. JACOBSEN (NOR) |
A. SCHLIERENZAUER (AUT) |
S. AMMANN (SUI) |
2007/2008 |
J.AHONEN (FIN) |
T. MORGENSTERN (AUT) |
M. NEUMAYER (GER) |
A. MALYSZ |